Kur Profeti ndërroi jetë në Medinë në vitin 632, anëtarët e familjes së tij- përfshirë vajzën e tij Fatimen dhe bashkëshortin e saj Aliun, kushëririn e Muhamedit (s.a.s) si dhe të parin mashkull që përqafoi fenë islame- filluan të përgatisnin trupin e tij për varrim. Ndërkohë që Aliu, Fatimja dhe disa pasues të afërt të Muhamedit (s.a.s) qëndruan më vonë në shtëpinë e Profetit, shumë prej pasuesve të tjerë, kryesisht Ansarët (ndihmuesit) nga Medina, së bashku me disa prej pasuesve të vjetër mekas si Ebu Bekri dhe Omari, organizuan një mbledhje të shpejtë afër saghifas së Beni Sa‘ida për të diskutuar çështjet e komunitetit.
Në fund të fundit, Muhamedi ka qenë jo vetëm qendra spirituale e autoritetit, por në një kuptim më të gjerë ka qenë vetë sundimtari politik i komunitetit mysliman në Medinë. Ky model i mbivendosjes së politikës dhe fesë ka qenë, sigurisht, modeli i përbashkët shoqëror para iluminizmit në perëndim, i cili është njëkohësisht edhe modeli i profetëve biblikë në Biblën hebraike, në Dhiatën e re si dhe në Kur‘an.
Në një kuptim të vërtetë, komuniteti i sapolindur mysliman u konfrontua me sfidat jetike të mbajtjes gjallë të mesazhit të të Dërguarit edhe pas vdekjes së tij. Shumë prej pasuesve- ndonëse në mënyrë të konsiderueshme, përveç Aliut- u takuan në këtë kuvend. Sipas zakoneve fisnore të arabëve për të nderuar të vjetrit e fisit, kuvendi (pas debateve intensive) iu drejtua Ebu Bekrit, i cili ka qenë një ndër shokët e vjetër dhe të dashur si dhe pasues i Muhamedit (s.a.s).
Ebu Bekri ka qenë ndër të parët pas Aliut që është konvertuar në fenë islame si dhe ishte babi i Aishes, një ndër bashkëshortet e Profetit. Në fakt, të gjithë ata të cilët do të quhen katër kalifët e udhëzuar drejt‖ në islamin suni, kishin lidhje martesore me Muhamedin, ose ishin martuar me ndonjë nga vajzat e Muhamedit (s.a.s) ose vajzat e tyre ishin martuar me Profetin. Të gjithë shokët e ngushtë të Profetit, pavarësisht karaktereve të ndryshme apo dhuratave spirituale, ishin anëtarë të respektuar të shoqërisë. Ebu Bekri ka qenë shoku i Profetit i cili e shoqëroi atë në hixhret, mërgimin nga Meka në Medinë dhe ishte aluduar si vetë i dyti‖ (Kur‘an 9:40).
Në mënyra të ndryshme, ai ishte parë si i vjetri i komunitetit (shejkh) si dhe ishte caktuar gjithashtu si përfaqësues apo zëvendës i Profetit. Ata që ishin në kuvend- të cilët, sërish, nuk e përfshinë Aliun- u betuan për besnikëri të tyre ndaj Ebu Bekrit dhe ai ishte njohur si sundimtari politik i komunitetit mysliman dhe pasues i Profetit.
Zgjedhja e Ebu Bekrit nuk ishte e pashmangshme, e as nuk u bë pa polemika të shumta. Në fund të fundit, ka pasur tensione të rëndësishme mes anëtarëve të fisit Kurejsh nga Meka të cilët kërkonin të vazhdonin sundimin e vetë fisit të tyre si dhe ansarëve (ndihmësve) të Muhamedit (s.a.s) nga Medina, të cilët kanë konsideruar besnikërinë e tyre ndaj Profetit si më personale.
Në shumë mënyra, Ebu Bekri ishte zgjedhja e pranueshme me kompromis në takimin e saghifas. Duke konsideruar natyrën e menjëhershme të këtij takimi dhe sesa shpejt ishte thirrur pas vdekjes së papritur të Profetit, shumë prej shokëve të afërt të Profetit, të cilët kishin migruar nga Meka nuk ishin të pranishëm. Ndoshta dhe më e rëndësishmja- dhe sipas një perspektive më të gjatë- ishte fakti se as Aliu dhe asnjë nga shokët e rëndësishëm dhe anëtarët e familjes së Profetit nuk morën pjesë në këtë takim. Ka pasur tensione të rëndësishme mes Ebu Bekrit dhe familjes së Profetit, në veçanti Fatimes. Këto tensione u përkeqësuan kur Ebu Bekri refuzoi të lejonte Fatimen të trashëgojë atë që ajo besonte se i përkiste nga babai i saj, Profeti Muhamed.
Duket se në mohimin e trashëgimisë fizike të familjes së Profetit, Ebu Bekri gjithashtu po deklaronte një pretendim se as trashëgimia shpirtërore e Profetit nuk mund të transmetohet në familjen fizike të të Dërguarit. Kjo gjë në veçanti do të mbahej mend si një pikë mosmarrëveshjesh nga tradita e mëvonshme shiite, e cila pa një shembull të prekshëm të uzurpimit të të drejtave të familjes së Profetit nga Ebu Bekri.
Në zemër të këtij debati mes Ebu Bekrit dhe familjes së Profetit, qëndronte çështja nëse trashëgimia shpirtërore e Profetit do të lidhej me familjen e tij që pohonte prejardhje gjenealogjike nga vetë Muhamedi. Kur Aliu u informua mbi zgjedhjen e Ebu Bekrit si Kalif, ai në fillim refuzoi të pranonte atë zgjedhje. Aliu, i cili shikonte qartë veten si trashëgimtarin e ligjshëm të Profetit, iu drejtua Ebu Bekrit:
Ajo që na ka penguar neve të pranojnë bindjen ndaj jush, Ebu Bekër, nuk ka qenë as mohim i përsosmërisë tuaj, e as konsiderim ndaj jush si i padenjë ndaj çdo begatie të cilën Allahu ua ka përcjell juve. Por, për më tepër ne besojmë se kemi të drejtë në “këtë çështje”, të cilën ju e keni marrë në mënyrë të paarsyeshme nga ne.
Edhe pse i detyruar përfundimisht për të pranuar Ebu Bekrin, Aliu qëndroi larg kalifit për pjesën tjetër të jetës së tij. Manifestimi i plotë i këtij tensioni do të shfaqej më qartë me kalimin e kohës. Njëkohësisht, Ebu Bekri sundoi për vetëm dy vite, ku gjatë kësaj kohe ai u përpoq të mbante shumicën e komunitetit të bashkuar dhe të ndalojë përçarjet e komunitetit që ishte mbledhur rreth autoritetit inspirues të Muhamedit (s.a.s).
Për të theksuar vazhdimësinë e Profetit, Ebu Bekri zgjodhi titullin Khalifa Rasul Allah (Pasuesi i të Dërguarit të Allahut). Pikërisht ky term, Khalifa, u fut në anglishte si Kalif. Sfida kryesore e Ebu Bekrit kishte të bënte me fiset Beduine të cilët, pas vdekjes së Muhamedit (s.a.s), kërkonin të braktisnin shoqërinë myslimane.
Madje disa pretendonin vetë profetët e tyre, të cilët mund të kenë kërkuar të arrijnë të kopjojnë suksesin e Muhamedit (s.a.s). Angazhimi me profetët konkurrues, të tillë si revoltën e Maslamah (emrin e të cilit burimet myslimane shpesh në formë talljeje e pakësojnë në Musajlimah, ose ―Maslamahu i Vogël‖), si dhe angazhimi me rivalitetet e brendshme mes myslimanëve (të tilla si ata mes vendasve myslimanë në Medinë dhe atyre të cilit kishin ardhur nga Meka) kanë qenë ndër detyrat urgjente me të cilat u përball Ebu Bekri dhe komuniteti i ri mysliman. Shtrirja e kësaj sfide ishte shprehur nga Aishja, e cila, si vajzë e Ebu Bekrit, natyrisht mund të pritej të hidhte babain e saj në dritën më të favorshme.
Kur i Dërguari vdiq, arabët u kundërvunë, të krishterët dhe çifutët ngrenë kokat e tyre dhe shfaqën pakënaqësitë. Myslimanët u bënë si dele të ekspozuara në shiun e natës së dimrit nga vdekja e Profetit të tyre të dashur, derisa Allahu i bashkoi ata nën Ebu Bekrin.
Ka pasur gjithashtu një ndryshim të rëndësishëm në konceptimin e islamit në këtë kohë. Gjatë kohës së Profetit Muhamed, Kur‘ani kishte udhëzuar myslimanët se islami ishte thjesht zbulesa e fundit e mesazhit që Allahu kishte shpallur për njerëzimin gjatë gjithë kohërave dhe përfundimisht vendimi për të pranuar apo jo atë, varej në secilin individ dhe komunitet.
Me vdekjen e Profetit, Ebu Bekri dhe komuniteti i sapokrijuar mysliman në Medinë gjithashtu, filluan të mendonin rreth besnikërisë së vetë komunitetit mysliman si pjesë e besimit. Në fakt, luftërat që zhvilluan nën lëvizjet konkurruese u karakterizuan si luftërat Ridda, që nënkupton luftërat e braktisjes.
Me fjalë të tjera, fiset Beduine që filluan të largohen nga komuniteti mysliman i Medinës pas vdekjes së Muhamedit (s.a.s) filluan të shikoheshin nga Ebu Bekri dhe shumë myslimanë të tjerë si të kishin hequr dorë- që do të thotë, sikur të kishin mohuar besimin islam pasi e kishin pranuar fillimisht. Të jesh mysliman që tani e tutje nënkuptonte besnikëri jo vetëm ndaj besimit, por gjithashtu ndaj mënyrave që do të jenë gjithmonë të konstatuara dhe negociuara, ndaj shoqërisë.