Në kohën e lindjes së Muhamedit (s.a.s) rreth vitit 570 pas Krishtit, shumica e arabëve ishin politeistë. Krahas mospëlqimit të tyre për të hequr dorë nga hyjnitë e shumta me idhuj të prekshëm në favor të një megjithëse Zoti të padukshëm, aspekte të tjera të besimit të tyre shkaktuan armiqësimin ndaj mesazhit të Muhamedit (s.a.s). Arabët para islamikë shikonin njerëzimin si një qenie të vdekshme, pa një shpirt të përjetshëm. Poezitë e tyre përshkruanin këtë në aspektin grafik: “Çfarë jemi ne përveç një trupi dhe shpirti? Trupin do e marrim me vete nën tokë. Ndërkohë që shpirti do të kalojë si një stuhi ere.” Kështu, arabët para islamikë kundërshtonin nocionin e botës së amshuar. Ata u shprehën se është vështrimi i personifikuar i kohës që do na pushtojë në fund të ditëve tona: “Ata edhe thanë: Nuk ka tjetër, vetëm se kjo jetë e jona në këtë botë, po vdesim dhe po lindemi dhe asgjë nuk na shkatërron tjetër pos kohës. Ata për këtë nuk dinë asgjë, ata vetëm fantazojnë.” (Kur‘an 45:24).
Në një nga rastet e rralla kur Zoti i flet Muhamedit (s.a.s) në vetën e parë, Allahu i tregon njerëzimit të mos mallkojnë kohën, sepse "Unë jam Koha". Me fjalë të tjera, ajo që do na ndodh neve në fund të ditëve tona nuk është gjë tjetër veçse plani i Zotit- jo një nocion i pacaktuar i kohës.
Nëse nuk ekziston bota e përtejme dhe nuk do të ketë llogaridhënie për veprat tona, atëherë çfarë pengon një shoqëri nga kolapsi i një kaosi të plotë? Do të ishte padrejtësi të themi që shoqëria para islamike ka qenë thjesht e privuar nga çdo kod i etikës. Siç e kemi parë, nderi, lavdia, besnikëria fisnore dhe bujaria kanë qenë të njohura mirë. Përkundrazi, atë çfarë arabët para
islamikë e konsideruan të çuditshme ishte nocioni Kur‘anor i kozmosit dhe llogaridhënies së çdo individi para Zotit Një.
Revelata Kur‘anore insistonte që çdo dhe të gjitha veprat -e shkëlqyera, madje edhe ato të voglat sa një farë- do të maten në peshoren e drejtësisë hyjnore, pra asnjë e mirë nuk do të anashkalohet dhe asnjë vepër e keqe nuk do të shpëtojë pa u llogaritur.
Thënë ndryshe, Kur‘ani i bëri thirrje arabëve të ndryshojnë jo vetëm nocionin e tyre teologjik (vështrimin e tyre ndaj Zotit dhe idhujve) dhe etikën e tyre (idetë e tyre rreth të drejtës dhe të padrejtës), por gjithashtu edhe strukturën e shoqërisë së tyre. Kjo thirrje u bë pjesë e kërkesës, ftesës dhe polemikës së vazhdueshme të Kur‘anit ndaj shoqërisë arabe: mënyra se si jetojmë në mes të shoqërisë lidhet me mënyrën se si e shohim Zotin, dhe anasjelltas. Feja dhe njerëzimi janë të lidhura përgjithmonë.
Një ndër fushat në të cilat Kur‘ani ka kritikuar shoqërinë e hershme arabe është normat gjinore. Ne nuk mund të jemi të sigurte në lidhje me natyrën e përpiktë të marrëdhënieve gjinore në shoqërinë para islamike dhe shoqërinë e hershme islamike. Ata të cilët shohin ngritjen e islamit si ngritjen e statusit të femrave në shoqëri përshkruajnë shoqërinë para islamike si një fortesë të mizogjenisë, ndërkohë që ata të cilët shohin islamin si më tepër një kufizim të të drejtave të grave kanë kërkuar të identifikojnë një status të ngritur për femrat para lulëzimit të islamit.
Çfarë nuk është debatuar është se para shpalljes së Kur‘anit, arabët varrosnin foshnjat femra. Zakoni ishte aq i hapur sa edhe i shëmtuar: nëse një familje i frikësohej varfërisë dhe nuk kishte asnjë djalë, ata varrosnin vajzën e porsalindur dhe provonin sërish për një djalë, pasi mendohej që djemtë sillnin lavdi dhe nder fisnor.
Kur‘ani përballet me arabët para islamikë dhe me këtë zakon të neveritshëm në mënyrën më të fuqishme të mundur:
“Kur ndonjëri prej tyre lajmërohet me (lindjen) vajzë, fytyra e tij prishet dhe bëhet pot mllef! Fshihet prej njerëzve, për shkak të asaj të keqeje me të cilën u lajmërua (e konsideron bela, e jo dhuratë prej Zotit). Mandej, (mendon) a do ta mbajë atë, ashtu i përulur, apo do ta mbulojë atë (të gjallë) në dhé. Sa i keq është ai gjykim i tyre.” (Kur‘an 16: 58-59)
Vulgariteti i këtij zakoni, bazuar në preferencën për një fëmijë mashkull ndaj një fëmije femër dhe dhuna ndaj foshnjave të porsalindura janë pjesë e kritikës së fuqishme morale dhe etike të Kur‘anit kundër shoqërisë para islamike. Kështu në një mënyrë që është tipike Kur‘anore, etika dhe teologjia ndërlidhen sërish së bashku. Me fjalë të tjera, Kur‘ani vlerëson se mbi bazë të mënyrës si sillemi me qeniet e tjera njerëzore tregon mjaft rreth mënyrës si ne shohim (apo fshehim veten tonë) ndaj Zotit dhe anasjelltas. Ajo që në fillim duket si një kritikë e praktikës shoqërore kalon në një kritikë teologjike:
(I bëjnë shok) Dhe ashtu ata përbuzin atë që Ne ua dhamë atyre, pra shfrytëzoni (për një kohë) se më vonë do të kuptoni (rrjedhimin). E nga ajo që Ne i furnizuam, ata u ndajnë një pjesë atyre (zotave) që nuk kuptojnë asgjë... Pasha Allahun, patjetër do të merreni në përgjegjësi për atë që trillonit. Ata i përshkruajnë Allahut vajza. I pastër është Ai nga ajo!, ndërsa vetes së tyre (i përshkruajnë) çka ua ka ënda (djemtë). (Kur‘an 16: 55-57)
Këtu narrativa ndryshon në mënyrë teologjike në një formë delikate, duke prishur konceptin e arabëve para islamike që Allahu kishte tre vajza: Latin, Uzën dhe Manatin. Lati ishte perëndesha në vendin e së cilës në Ta‘if (një qytet afër Mekës) asnjë krijesë e gjallë nuk mund të dëmtohej. Uza identifikohej si ylli i mëngjesit Venusi. Manati ishte perëndesha e fatit. Gjuha Kur‘anore refuzon çdo nocion të Zotit (arabisht Allahut) të ketë djem apo vajza. Për të ndërlikuar paksa diskutimin është fakti se termi "bijtë e Zotit" është përdorur në kontekstin biblikë për të treguar njerëzit e afërt me Zotin (madje edhe vetë Ademi përshkruhet si bir i Zotit në Luke 3:38), por në kontekstin arab para islamikë, nocioni i vajzave të Zotit ishte marrë fjalë për fjalë.
Ndoshta duke pranuar që nuk ekziston asnjë mënyrë e mundshme për të mbështetur gjuhën e krishterë të një biri hyjnor, ndërkohë që refuzohen argumentet pagane të vajzave perëndesha, Kur‘ani fillon të refuzojë gjuhën e të dyja këtyre alternativave. Në suret e famshme si ajo e Ikhlas (Sinqeriteti) apo Teuhid (Njëshmëria), pohohet se:
“Thuaj: Ai, All-llahu është Një! All-llahu është Ai që çdo krijesë i drejtohet (i mbështetet) për çdo nevojë. As s'ka lindur kë, as nuk është i lindur. Dhe Atij askush nuk i është i barabartë.” (Kur‘an 112:1-4)
Le të kthehemi tek pjesa lidhur me foshnjat vajza dhe mizogjeninë e arabëve para islamikë. Aty arabët janë kritikuar jo vetëm për politeizmin e tyre, por ngaqë i kanë atribuuar Zotit atë që urrenin për veten e tyre: vajzat. Me fjalë të tjera, në një qëndrim tipik Kur‘anor, një kritikë teologjike (politeizmi) dhe një kritikë sociale (mizogjenia) janë të lidhura bashkë. Mënyra se si i trajtojmë ne qeniet e tjera njerëzore- në këtë rast, bijat tona- është ende e lidhur me mënyrën se si i përkushtohemi Zotit dhe anasjelltas.