Komuniteti në Medinë ishte një bashkësi komplekse, e përbërë nga ndihmës të ndryshëm në Medinë, migrantët nga Meka dhe çifutët e Medinës. Ndërkohë që shumë ndihmës dhe migrantë kishin pranuar thirrjen e Muhamedit (s.a.s), shumica e çifutëve të Medinës kishin shpallur autonominë e tyre. Një ndër marrëveshjet e jashtëzakonshme që Muhamedi mori përsipër ishte nënshkrimi i besëlidhjen me të gjithë fiset në Medinë- fiset arabe si dhe fiset çifute. Marrëveshja njohu strukturën fisnore ekzistuese dhe emëroi fiset e ndryshme. Çdo fis udhëhiqej nga kreu i tij dhe qeverisej nga ligjet e veta, ku secili fis ra dakord të vinin në ndihmë të fiseve të tjera nëse do të sulmoheshin. Si përfundim, një tradhti në marrëveshje nga ana e çdo anëtari të fisit do të ndikonte të gjithë fisin. Kjo strukturë ishte çelësi për të kuptuar tensionet që u zhvilluan më vonë mes Muhamedit (s.a.s) dhe disa fiseve çifute. Megjithëse hebrenjtë njiheshin si çifutë, ata fillimisht njiheshin si fis, në të njëjtën mënyrë që arabët e Medinës njiheshin si fise që kishin hyrë vullnetarisht në këtë marrëveshje ligjore.
Kjo marrëveshje, të cilës disa tekste historike i referohen si Kushtetuta e Medinës është një model i mirë që e ngriti Medinën si një shoqëri multietnike dhe në fakt multifetare, ku Muhamedi ishte pranuar si autoriteti suprem ndërkohë që sigurohej autonomia e çdo komunitet fetar. Autoriteti i Muhamedit (s.a.s) vinte nga statusi i tij si i Dërguari i Zotit dhe si lideri ―Besnik‖, gjë që kishte inspiruar liderët e Jethribit të ftonin atë në qytet për të ndërmjetësuar konfliktet mes atyre që nuk ishin pasues. Vetë marrëveshja- të cilën dijetarët pjesën më të madhe të saj e kanë pranuar si një dokument historikisht të vlefshëm- është ajo që ne do e quajmë një traktat politik laik që shpreh aleancat dhe premtimet e mbrojtjes së ndërsjellë në mesin e një numri fisesh, disa arab dhe disa çifutë. Ia vlen të shikojmë disa nga karakteristikat e spikatura të saj:
Me emrin e Allahut, Mëshiruesit, Mëshirbërësit Kjo është një marrëveshje prej Muhamedit (s.a.s) (të dërguarit të Allahut) mes besimtarëve dhe myslimanëve nga fisi Kurejsh dhe banorëve të Jethribit, ndjekësve të tyre dhe atyre që luftojnë bashkë me ta. Ata janë një ymet (umma) i vetëm në dallim nga njerëzit e tjerë... Muhaxhirët nga fisi Kurejsh do t‟i shlyejnë mes tyre detyrimet e gjakut për të afërmit e tyre dhe do të shpaguajnë me drejtësi mes besimtarëve për njeriun e tyre që është zënë rob lufte apo që është i pafuqishëm. Besimtarët të bashkojnë duar e tyre kundër atyre që u bëjnë padrejtësi apo që kërkojnë diçka padrejtësisht, ose kërkojnë t‟i dëmtojnë, të armiqësohen me ta apo të bëjnë trazira mes besimtarëve.
Duart e tyre duhet të jenë bashkë kundër tyre edhe nëse armiqësorët janë fëmijë të ndonjërit prej tyre. Myslimani nuk e vret një mysliman për një jobesimtar dhe as nuk e ndihmon një jobesimtar kundër një besimtari.
Ashtu siç ky fragment artikulon, një ndër karakteristikat e këtij komuniteti është se ymeti mysliman përcaktohet në bazë të kornizave të besimit, gjë që do të ketë përparësi mbi përkatësitë e mëparshme fisnore. Po aq i rëndësishëm ishte nocioni se askush- pavarësisht sa i varfër- nuk duhet të lihet mënjanë. Me fjalë të tjera, në këtë komunitet, besimi, e jo pasuria apo fisnikëria stërgjyshore, do të ishte shënues i dallimit. Ashtu siç dokumenti e përmend, komuniteti i Medinës ishte një ymet (umma). Fjala umma vjen nga fjala umm, në arabisht do të thotë ―nënë‖. Myslimanët duhej të ishin së bashku sikur të ishin lindur nga një nënë në aspektin e afrimit me njëri- tjetrin. Kushtetuta e Medinës përshkruan më në detaje marrëdhëniet me çifutët, të cilët përbënin një popullsi të konsiderueshme të Qytetit para hixhretit.
Ata çifutë që na ndjekin do të ketë ndihmën dhe përkrahjen tonë, nuk do t‟u bëhet padrejtësi dhe as nuk do të jepet ndihmë kundër tyre. Paqja për besimtarët është një e vetme dhe nuk i jepet paqja një besimtari duke përjashtuar besimtarin tjetër në luftën në rrugën e Allahut, por u jepet në mënyrë të barabartë dhe të drejtë mes tyre.
Një ndër marrëveshjet më të larta etike të këtij dokumenti është kjo: paqja dhe drejtësia duhet të kuptohen në një mënyrë të shenjtë, jo të ndahen në këtë apo atë grup: "Paqja e besimtarëve është e pandashme." Kushtetuta e Medinës vazhdon të përcaktojë atë që ne e mendojmë si shtetësi, ndërkohë që nuk po ndodhte në asnjë vend tjetër të botës- dhe as në Evropë- për rreth një mijë vite të tjera: nocioni i asaj që myslimanët dhe çifutët janë të barabartë në këtë komunitet.
Çifutët do të shpenzojnë bashkë me besimtarët për aq kohë sa janë luftëtarë. Çifutët e Beni Aufit janë një popull me besimtarët. Çifutëve u përket feja e tyre dhe për myslimanëve feja e tyre, të afërmit dhe vetja e tyre , përveç atij që i bën padrejtësi vetvetes, i cili nuk i bën padrejtësi tjetërkujt veç vetes së tij dhe pjesëtarëve të familjes së tij. Çifutëve të Beni Nexharit, Beni Harithit, Beni Saide, Beni Xheshmit, Beni Eusit, Beni Thalebes dhe Xhefnetu u përket ajo që u përket çifutëve të Beni Aufit.
Duket qartë nga ky përshkrim se çifutët nuk trajtoheshin si një entitet i madh njëcopësh, por më tepër si fise të veçanta. Disa nga këto fise kishin marrëdhënie mjaft harmonizuese me Muhamedin (s.a.s), por të tjerët u lidhën me paganët mekas dhe kështu hynë në gjendjen e konfliktit me islamin. Por, të dyja tensioni dhe bashkëjetesa do të menaxhoheshin mbi bazën fis për fis, jo nëpërmjet ndonjë politike të përbashkët kundrejt të gjithë çifutëve.
Ky dokument për më tepër shton në mënyrë specifike se "Çifutët e Eusit, të afërmit dhe vetë ata i përmbahen asaj që i përmbahen palët e kësaj konvente me mirësi ndaj tyre, në bashkëpunim për mirë dhe jo në të keqe."
Në një kohë kur asnjë vend i botës nuk përkufizonte nënshtetësinë mbi bazë të kushtetutës, ky dokument- i pranuar dhe i firmosur nga Muhamedi dhe banorët e Jethribit, arabët dhe çifutët- qëndron si një kontratë sociale e rëndësishme. Ndërkohë që secili komunitet po ruante dallimet e veta fetare, çifutët dhe myslimanët po themelonin një ymet mbi bazë të besnikërisë politike ndaj njëri tjetrit.
Kushtetuta e Medinës përcjell në detaje shpresën për idealen në qeverisjen e marrëdhënieve mes myslimanëve, banorëve të Medinës dhe çifutëve. Ajo që rezultoi më vonë iu përgjigj këtij ideali të lavdishëm, por ka pasur edhe raste ku ka dështuar tërësisht. Tensionet e myslimanëve me çifutët e Medinës kanë qenë gjithnjë pjesë e një konflikti më të madh: rritja e armiqësisë mes pasuesve të Muhamedit (s.a.s) në Medinë dhe paganëve të Mekës. Mekasit filluan të kuptonin se revolucioni Muhamedan paraqiste jo vetëm një sfidë teologjike për ta, por më tepër një sfidë të hapur politike dhe sociale. Kështu, ata zhvilluan një seri luftërash në komunitetin e Muhamedit (s.a.s).
Betejat e Bedrit, Uhudit dhe Hendekut ("llogore") janë të dokumentuara mjaft mirë në burimet islame. Çdo betejë do të përfundonte me fitoren e myslimanëve, por secila paraqet mësime të ndryshme për tu mbajtur mend. Biografia e Muhamedit (s.a.s) nga Ibn Ishaq mbulon në detaje secilën betejë në një lavdi të plotë, deri në listën e myslimanëve të cilët luftuan në betejën e Bedrit dhe vdekjen e 50 paganëve mekas. Theksi që biografia vendos në këto beteja është një zakon arab i mbetur që nga kohët para islamike: kremtimi i trimërisë së luftëtarëve arab.
Më e rëndësishme se detajet janë moralet e secilës betejë. Më parë, myslimanët janë urdhëruar nga Allahu për të shmangur luftimet, por megjithatë erdhi një kohë kur shtypja dhe padrejtësia duhej të konfrontoheshin. Ashtu siç e thotë edhe Kur‘ani në lidhje me këtë:
“Atyre që po sulmohen me luftë, u është dhënë leje të luftojnë, për shkak se u është bërë padrejtësi e All-llahu ka fuqi për t'u ndihmuar atyre (myslimanëve). (U lejuan të luftojnë) Ata, të cilët vetëm pse thanë: „All-llahu është Zoti ynë!‟ u dëbuan prej shtëpive të tyre pa kurrfarë të drejte.” (Kur‘an 22:39-40)
Në Mekë, Muhamedi kishte praktikuar rezistencën dhe jo dhunën kundrejt praktikave fetare mekase. Mësimet e Muhamedit (s.a.s) në këtë fazë të mëvonshme të jetës së tij, megjithatë, u larguan nga pacifizmi dhe bënë të qartë se ishte një kohë për paqe dhe një kohë për luftë- ashtu siç e kishte kuptuar edhe Bibla këtë gjë. Kur‘ani dëshmon se Muhamedi për nga natyra ishte i predispozuar të përçmonte luftën, por Zoti e urdhëroi atë të luftojë kur ishte e nevojshme: “Juve u është bërë obligim lufta (xhihadi), ndonëse ju e urreni atë” (Kur‘an 2:216).
Kur‘ani thekson se kur dikush duhet të përballet me armiqtë- ata të cilët, sipas fjalës së librave të shenjtë, dëbojnë të tjerët nga shtëpitë e tyre dhe shtypin të gjithë komunitetin- atëherë lufta duhet të ndërmerret në një mënyrë fisnike, me kufijtë që nuk duhet të tejkalohen.
“Dhe luftoni në rrugën e Allahut kundër atyre që ju sulmojnë e mos e teproni se All-llahu nuk i do ata që e teprojnë (e fillojnë luftën).” (Kur‘an 2:190)
Vetë Muhamedi do të përcaktojë kufij të mëtejshëm mbi atë që mund dhe nuk mund të ndodhte në kontekstin e një lufte. Gratë, fëmijët dhe të moshuarit nuk duhej vrarë- për sa kohë sa nuk u përpiqnin të vrisnin myslimanët.34 Liderët fetar, si murgjit dhe heremitët ishin gjithashtu të përjashtuar nga lufta. Një tjetër kufizim- i një rëndësie të madhe moderne- ishte shmangia e vrasjes së civilëve jo luftëtar. Në një moment Muhamedi gjeti një grua të vrarë në fushëbetejë dhe tha: "Ajo nuk duhet të kishte luftuar." Shumë kanë pandehur nga kjo se ata që nuk ishin direkt të përfshirë në luftë nuk kanë qenë objektiv i duhur i sulmit.
Sipas disa rrëfimeve, myslimanët kanë qenë gjithashtu të ndaluar për prerjen e pemëve dhe helmimin e puseve të ujit- edhe pse dijetarët kanë debatuar këto pika.
Imazhi që del nga ky grup kufizimesh është se lufta nuk duhej braktisur në ligjin e xhunglës- ose në këtë rast, ligjin e shkretëtirës. Madje edhe lufta duhej të vihej nën udhëzimin hyjnor. Mund të duket e çuditshme për disa sensibilitete moderne të mbivendosin luftën dhe udhëzimet fetare, por ia vlen të kujtohet kur lufta u nda plotësisht nga etika fetare dhe grahmat e nacionalizmit mbizotëruan, njerëzimi përfundoi me shekullin e vetëm më të përgjakur ndonjëherë: shek. e njëzet. Nëse sjellja e luftës nën drejtimin fetar nuk ka rezultuar në një parajsë paqësore, ndarja e saj nga udhëheqja fetare me siguri ka çuar në një gjenocid dhe asgjësim të madh.
Beteja paradigmatike në njëfarë mënyrë ishte e para, beteja e Bedrit. Në atë betejë, ushtritë myslimane, shumë të pakta në numër në krahasim me forcat superiore mekase, u ndihmuan nga një re e engjëjve hipur mbi kuaj, thundrat e të cilëve nuk preknin tokën. Kështu e kanë përshkruar armiqtë këtë skenë, e cila ngjalli frikë në zemrat e tyre saqë disa u zhdukën në vend. Ky premtim i ndihmës qiellore është reflektuar në një ajet Kur‘anor në të cilin Zoti i premton komunitetit të Muhamedit (s.a.s):
“Përkujtoni kur kërkuat ndihmë prej Zotit tuaj, e Ai u është përgjigjur: "Unë do t'ju ndihmoj me një mijë engjëj që vijnë një pas një (grup pas grupi).” (Kur‘an 8:9)
Ky model i ndihmës së Zotit, padyshim, është i njohur për audiencën biblike, në kohën e persekutimit të vërtetë edhe ndihma e Zotit duhet të ishte e vërtetë. Myslimanët tradicionalisht e kanë menduar këtë ndihmë engjëllore në betejën e Bedrit si spirituale dhe fizike, por disa racionalistë myslimanë në kohën para moderne dhe moderne kanë këmbëngulur se ndihma engjëllore ishte thjesht shpirtërore.
Kështu e kanë interpretuar Raziu, me një tendencë filozofike rreth gjashtëqind vite pas Muhamedit (s.a.s), Rashid Rida, modernisti i shekullit të njëzet si dhe Muhamad Asad, përkthyesi i Kur‘anit. Pavarësisht nëse një person beson se ndihma engjëllore ka qenë spiritualë apo fizike, në faqet e shkrimeve të shenjta në mënyrë tipike lidhet me çështjet e zemrës. Në ajetin pasardhës të kësaj sureje, Zoti i ofron besimtarëve një gëzim dhe qetësi në zemrat e tyre:
Allahu nuk e bëri atë (ndihmën) për tjetër, vetëm t'ju gëzojë (t'u japë myzhde) dhe për t'i forcuar (qetësuar) me të zemrat tuaja, pse ndihma në realitet është vetëm prej Allahut. Allahu është mbizotërues dhe i urtë. (Kur‘an 8:10)
Dy detaje rreth betejës kanë lënë gjurmë në kujtesën e komunitetit të Muhamedit (s.a.s): Një ngjarje nga beteja dhe një tjetër para betejës. Gjatë betejës Muhamedi mori disa guralec (ose dhe) dhe e hodhi në drejtim të armikut. Kur‘ani insiston:
“Ti nuk i gjuajte (në të vërtetë) kur i gjuajte ata, por All-llahu (të ndihmoi) i gjuajti.” (Kur‘an 8:17)
Ky ajet nga mesi i betejës- që tregon sesi veprimi njerëzor, kur zemra transformohet dhe egoja shndërrohet në një pikë ndriçimi, mund të bëhet transparent përballë vullnetit hyjnor- do të jetë ndër të preferuarit e mistikëve në islam. Këtu njeriu bëhet thjesht një instrument i vullnetit të Zotit. Kjo është, mbi të gjitha, një nga pasojat e dorëzimit perfekt dhe të plotë (islamit), kur vullneti njerëzor dhe vullneti hyjnor janë mbivendosur. Një nga deklaratat e shenjta të Muhamedit (s.a.s) (hadithi Kudsi) në fakt reflekton mbi këtë fenomen. Sipas kësaj thënieje, rreth së cilës myslimanët oriental nuk lodhen kurrë së medituari, kur besimtarët besnikë i afrohen Zotit me anë të lutjeve dhe veprave të adhurimit përtej asaj që u kërkohet, Zoti i do ata. Zoti bëhet sy më të cilët ata shikojnë, veshë më të cilët dëgjojnë, këmbë me të cilat ata ecin dhe duar me të cilat ata veprojnë. Atyre u jepet gjithçka që i kërkojnë Zotit dhe Allahu u ofron atyre mbrojtje. Ashtu siç duhet, kjo traditë e shenjtë është përmbledhur në një kapitull të thënieve të Profetit (koleksioni i haditheve) i quajtur "fjalë për të zbutur zemrën" (al-riqaq). Pas hedhjes së disa guralecëve në drejtim të armikut gjatë betejës, Muhamedi mishëroi këtë vend të lartë shpirtëror. Madje edhe beteja, nëse kryhet për hir të zemrës, mund të çojë në zbutje të zemrës.
Ngjarja tjetër e rëndësishme u zhvillua para betejës. Gjatë rrugës për në Bedër, Muhamedi zbarkoi me forcat e tij në afërsi të disa puseve uji. Një ndër burrat e Medinës- Hubab, i biri i Mundhir- iu afrua Profetit dhe e pyeti nëse vendi që kishin zgjedhur për të pushuar ishte një vend që Profeti e kishte zgjedhur thjesht nga intuita e tij apo nëse ishte frymëzuar drejtpërdrejt nga Zoti. Profeti u përgjigj se kishte zgjedhur këtë vend me anë të intuitës së tij. Hubabi pastaj sugjeroi një pikë strategjike pushimi më të mirë që do ti ofronte ushtrisë së vogël myslimane një avantazh më të madh. Profeti menjëherë ra dakord me propozimin e Hubabit.
Ky është një tregues se jo çdo veprim i Profetit ishte i denjë për imitim të drejtpërdrejtë apo kopjim, ku madje vetë Muhamedi dallonte mes gjërave që ai i bënte i inspiruar nga Zoti dhe veprimet e tjera që ndërmerrte të cilat ishin të hapura për përmirësime nga dija që të tjerët zotëronin.
Këto ngjarje mund të jenë të një rëndësie mjaft të madhe për myslimanët në epokën e pas Muhamedit (s.a.s) kur ata kuptojnë sesi tu ngjiten kujtimeve të Muhamedit (s.a.s), si një foshnjë që thith gjirin e së ëmës, ndërkohë që gjithashtu përfshijnë në jetët e tyre dhe praktikojnë dijen që kanë fituar që nga koha e tij.
Fitorja në Bedër kishte një pasojë tjetër për komunitetin e Muhamedit (s.a.s). Sa më shumë paganët e Mekës njihnin Muhamedin (s.a.s) si një kërcënim, aq më tepër u përpiqnin të krijonin grupe brenda Medinës që në këtë mënyrë të bashkoheshin për të shkatërruar dhe dobësuar pozitën e Muhamedit (s.a.s) atje. Mekasit synonin kryesisht dy grupe si aleatë të mundshëm: grupi që Kur‘ani i quan ―hipokritët‖ (Munafiqun) dhe disa çifutë. Hipokritët, të cilët janë kritikuar ashpër në suren e dytë të Kur‘anit, ishin ata të cilët pretendonin se ishin myslimanë, por në fakt i kishin qëndruar besnik paganëve. Ata udhëhiqnin nga një pjesë e fisit Khazraj, si Ibn Ubaji. P.sh., ajetet e mëposhtme të sures së dytë të Kur‘anit, sipas biografisë së Muhamedit (s.a.s) i referohen këtyre hipokritëve: "Ka disa njerëz që thonë: Ne i kemi besuar Allahut dhe jetës tjetër (Ahiretit), po në realitet ata nuk janë besimtarë. Ata përpiqen ta mashtrojnë Allahun dhe ata që besuan, po në të vërtetë ata nuk mashtrojnë tjetër, pos vetvetes, por ata nuk e hetojnë.” (Kur‘an 2: 8-9)
Zemrat e sëmura të hipokritëve shpesh vihen në kontrast me zemrat e qeta dhe të pastra të besimtarëve në Kur‘an. Ajo që është më e rëndësishme, biografia e Muhamedit (s.a.s) është e mbushur me sqarimet e hipokritëve që tallin Kur‘an dhe Profetin, në kontrast me besimtarët të cilët janë urdhëruar të jenë të sinqertë me Zotin, të Dërguarin dhe me veten e tyre.
Përgjigja e çifutëve të Medinës për Muhamedin (s.a.s) ishte e ndryshme. Biografia e parë e Ibn Ishaq rreth Muhamedit (s.a.s) flet në terme komplimentuese. Disa çifutë iu bashkuan besimit të Muhamedit (s.a.s), por jo të gjithë ata që janë vlerësuar e bënë këtë gjë. Disa, si Abdullahu, djali i Selamit, vërejtën në Muhamedin (s.a.s) shenjat e Profetit të parashikuar që pritej edhe nga çifutët. Disa, si Mukhayriq, e mbrojtën Muhamedin (s.a.s) gjatë betejës që u zhvillua ditën e shtunë, duke deklaruar se ishte e merituar për të vepruar kështu edhe nëse i duhej të angazhohej në aktivitet gjatë të shtunës. Biografia e Ibn Ishaq rreth Profetit ndoshta qëllimisht e lë të paqartë përgjigjen e pyetjes nëse Mukhayriq zyrtarisht përqafoi islamin apo ai ishte thjesht një çifut i drejtë i cili admironte Muhamedin (s.a.s).
Ajo që dihet është se Muhamedi i është referuar këtij rabiu të ditur si "më i miri i çifutëve", i cili pas vdekjes së Muhamedit (s.a.s) disa herë u ka dhënë lëmoshë njerëzve në nevojë në Medinë.
Marrëdhëniet me çifutët e tjerë, padyshim ishin më të tensionuara, ose kështu dukej nga disa shkrime të burimeve tona. Pothuajse secila ngjarje që trajton tensionet mes Muhamedit (s.a.s) dhe çifutëve deri në njëfarë pike është e hapur për dyshime historike. Këto tensione u përshkallëzuan pas betejës së Bedrit. Duket se arsyeja kryesore ka qenë kjo se shumë çifut nuk mund të besonin se Zoti i etërve të tyre do të kishte zgjedhur të dërgonte një profet tek arabët në vend të Bijve të Izraelit.
Disa çifutë nga fisi Beni Kajnuka në mënyrë të hapur kanë përqeshur myslimanët pas betejës së Bedrit, duke deklaruar se paganët e Mekës të cilët kishin vdekur në betejë dhe ishin varrosur kanë qenë më superior se ata mbi tokë (pra, myslimanët e mbijetuar).41 Për më tepër, Beni Kajnuka refuzoi ftesën e Muhamedit (s.a.s) për t‘iu bashkuar atij pas betejës duke thënë:
Mos e gënje veten kot, Muhamed. Ju keni vrarë një numër Kurejshësh të papërvojë, të cilët nuk dinin si të luftonin. Por, nëse luftoni me ne, atëherë do e kuptoni se ne jemi burra dhe se tashmë keni takuar të barabartët tuaj.
Sipas biografisë së Muhamedit (s.a.s) të Ibn Is'haq, Beni Kajnuka ka qenë fisi i parë çifut që ka anuluar marrëveshjen që ishte bërë mes tyre dhe Muhamedit (s.a.s).
Beni Kajnuka kishte rreth 400 deri 750 burra të armatosur dhe përbënte një rrezik të qartë për komunitetin e ri mysliman. Muhamedi u përgjigj duke thirrur një forcë të madhe për të mposhtur Beni Kajnukën, të cilët ishin zhvendosur nga Medina dhe kishin zënë vend afër Sirisë.
Por, a ishte vallë kështu? Kjo ka qenë mënyra si narrativa kryesore e biografisë së Muhamedit (s.a.s) ka paraqitur tensionet me Beni Kajnukën. Megjithatë ne duhet të kërkojmë nga dëshmitë e disa dijetarëve nëse traditat kryesore të Muhamedit (s.a.s)- ato që mbahen si koleksionet e haditheve më autoritare, njëra e shkruar nga Buhari (870) dhe tjetri i dijetarit të njohur Muslim ibn Haxhaxh (875)-përshkruajnë largimin e Beni Kajnukës pas vdekjes së Muhamedit (s.a.s).
Me fjalë të tjera, duket qartë se fisi hebre në fakt kishte migruar në rajonin afër Sirisë, por mundet që kjo ngjarje të ketë ndodhur pas vdekjes së Profetit dhe është atribuuar në burimet e Profetit, në mënyrë që tu jepej një vendim i diskutueshëm disa masave të legjitimitetit.
Tensionet me mekasit dhe çifutët do të vazhdonin të përshkallëzohen edhe më tej. Konflikti tjetër, beteja e Uhudit, ka qenë edhe më e madhe në shkallë. Mes myslimanëve të cilët dolën në fushëbetejë ishte edhe një grua, Nusaybah e fisit Khazraj, e cila ndihmonte të sëmurët dhe të plagosurit në fushëbetejë. Dhe në të vërtetë do të kishte shumë luftëtarë që kishin nevojë për ndihmën e saj në fushëbetejë. Në këtë angazhim vendimtar, myslimanët në fillim mbizotëruan në përpjekjen për të kapur pjesën kryesore të ushtrisë së Mekës në fushëbetejë. Pastaj, tragjikisht, harkëtarët të cilët Muhamedi i kishte pozicionuar në një kodër strategjike braktisën pikat e tyre për të mbledhur armë që kishin mbetur në fushë pas largimit të ushtrisë mekase. Një tjetër krah i ushtrisë së Mekës rrethoi kodrën dhe iu hodh ushtrisë myslimane duke vrarë dhe plagosur shumë myslimanë. Sikur të mos ishte për guximin e një grupi të vogël të shokëve të afërt të Muhamedit (s.a.s) të cilët qëndruan me të dhe e mbrojtën Profetin (Aliu, Talha, Zubejri dhe Vahbi), ai do të ishte vrarë. Muhamedi ka qenë plagosur rëndë dhe gjaku po i rridhte poshtë fytyrës së tij. Ky grup i vogël tregoi përkushtim të tillë saqë më vonë Muhamedi do të shikonte një moment, në hijen e malit Uhud, si një person mbi të cilin mëshira dhe mirësia ishte derdhur mbi të nga komuniteti i tij, madje edhe në mes të luftës përballë goditjes përfundimtare. Mekasit mbizotëronin në numër mbi këtë grup të vogël të shokëve të Muhamedit (s.a.s) katër me një, por nuk arritën ti afrohen më tepër Profetit.
Kur një kalorës mekas, Ibn Kami‘ah, kaloi afër Muhamedit (s.a.s) dhe nxori shpatën me gjithë forcën e tij për të goditur Profetin, Talha i doli përpara shpatës. Talha nuk do të mund të përdorte kurrë gishtat e dorës së tij për gjithë jetën- por trimëria e tij i shpëtoi jetën Profetit.
Thuhet se një tjetër shok i Profetit, Uahb, para se të binte dëshmor, me një dorë ka gjuajtur me shigjetë drejt ushtrisë pagane aq shpejt saqë ata menduan që një ushtri e tërë po mbronte Muhamedin (s.a.s). Ky është një tjetër episod në historinë e hershme islame, ku përkujtohen shpirtrat e atyre që dhanë vetë jetën e tyre duke bërë një sakrificë të madhe. Në fakt, në Kur‘an fjalët për dëshmorët (shahid) dhe dëshmues i besimit (shahada) janë të lidhura etimologjikisht. Shenjtërimi i dëshmorëve, padyshim, është mjaft i njohur për të krishterët, pasi pothuajse të gjithë shenjtorët e hershëm të krishterë kanë rënë dëshmorë. Martirët e krishterë, tipikisht, nuk janë vrarë në luftë, por kanë vdekur nga persekutimi, por edhe ata si dëshmorët myslimanë, kanë paguar çmimin e fundit për besimin e tyre. Për këto shpirtra Kur‘ani thotë:
“Kurrsesi të mos mendoni se janë të vdekur ata që ranë dëshmorë në rrugën e Allahut. Përkundrazi, ata janë të gjallë duke u ushqyer te Zoti i tyre” (Kur‘an 3:169).
Pas përfundimit të betejës, mekasit treguan mospërfilljen e tyre të thellë për myslimanët duke i gjymtuar trupat e dëshmorëve të rënë. Më famëkeqi i paganëve ka qenë gruaja e quajtur Hind, e cila ishte martuar me Ebu Sufjanin, liderin e mekasve.
Ebu Sufjani i përkiste klanit të vetë quajtur ―skllevërit e diellit,‖ anëtarët e së cilit kanë qenë ndër përndjekësit e parë të Muhamedit (s.a.s). Hind kishte punësuar një mercenar të vriste xhaxhain e Profetit, Hamza, i cili ka qenë ndër mbrojtësit kryesor të Muhamedit (s.a.s). Kur Hamza ra dëshmor në betejën e Uhudit, Hind pasi gjymtoi trupin e tij, kafshoi mëlçinë ende të gjakosur të Hamzasë. Ky ishte një akt i shfrenuar zemërimi dhe pasioni, pasi në kulturën e lashtë arabe mëlçia- dhe jo zemra- ishte qendra e emocioneve dhe pasioneve të njeriut.
Vetë Ebu Sufjani goditi anën e fytyrës së trupit të vdekur të Hamzait me një heshtë dhe duke tallur ushtarin e vdekur i tha: "Shijoje këtë, o rebel." Sa ironik është fakti se ky çift i tmerrshëm, Ebu Sufjani dhe Hindi, do të lindnin Muavijën, perandorin e parë të dinastisë së parë islamike, Umajadëve. Ky është një shembull i periudhës islamike që nuk është ndarë plotësisht nga strukturat e fuqishme para islamike.
Pas përfundimit të betejës së Uhudit, Muhamedi dëgjoi për gjymtimin e xhaxhait të tij dhe përjetoi një zemërim që nuk e kishte ndjerë kurrë më parë- megjithëse shpallja e ardhshme e Zotit në mënyrë specifike ndaloi gjymtimin e organeve njerëzore, madje edhe në hakmarrje. Që në atë kohë, të dyja edhe dokumentet edhe fryma e ligjit islamik kanë insistuar në shenjtërinë e trupave të njeriut, në jetë dhe në vdekje. Çdo gjymtim i organeve të njeriut nuk mund të jetë tjetër veçse shkelje e urdhrave specifike të Kur‘anit dhe shembullit të Profetit:
“Në qoftë se doni të merrni hak, atëherë ndëshkoni në atë masë sa jeni ndëshkuar ju; e nëse duroni, pa dyshim ai është më i mirë për ata që durojnë.” (Kur‘an 16:126)
Ashtu siç ndodhi pas betejës së Bedrit, tensionet mes myslimanëve dhe fiseve çifute të cilët ishin bërë aleatë me paganët mekas u intensifikuan pas betejës së Uhudit. Një tjetër fis, Beni Nadir, filloi të bënte plane për jetën e Muhamedit (s.a.s) duke u përpjekur ta helmojë atë. Edhe një herë tjetër, shkelja e Kushtetutës së Medinës çoi në dëbimin e fisit çifut.
Megjithatë, Muhamedi lejoi fisin Beni Nadir të merrte me vete të gjithë pasurinë e tyre të konsiderueshme- në një kohë kur myslimanët ishin shumë të varfër dhe zakonet arabe do të kishin lejuar plaçkitjen e pasurisë së fisit hebre.
Betejat e tjera me mekasit do të vazhdojnë edhe më vonë, si p.sh "Hendeku," ku myslimanët filluan të gërmonin rreth Medinës në hapjen e hendekut, duke penguar kështu sulmin e madh të ushtrisë pagane mekase. Ideja e mprehtë për këtë hendek ishte e shokut persian të Muhamedit (s.a.s), i quajtur Selman, i cili ishte rritur si zorastrian dhe kishte zbuluar krishterimin para se t‘i afrohej me pasion Muhamedit (s.a.s). Profeti i dashur ia ktheu këtë dashuri Selmanit duke e cilësuar atë si një anëtar të vetë familjes së tij (Ehlul Bejt). Prezenca e Selmanit demonstronte se komuniteti i Muhamedit (s.a.s), madje edhe gjatë asaj kohe, nuk ishte thjesht një komunitet arab, por përfshinte edhe persona të tillë si persianin Selman dhe Bilalin nga Abisinia. Ky ishte një paralajmërim i shtimit të numrit të pasuesve të Muhamedit (s.a.s) para vdekjes së tij, në një komunitet botëror dhe multietnik që kaloi kufijtë e rrënjëve arabe.
Pas betejës së Hendekut u zhvillua një ndër ngjarjet më të paqarta dhe potencialisht problematike: përplasja me fisin çifut Beni Kurajdha. Ekziston një debat i madh mes dijetarësh rreth vërtetësisë së kësaj ngjarjeje, ku duke pasur parasysh përleshjen mes arabëve dhe çifutëve në shekullin e njëzet, ky është një shembull sipas së cilit çështja që ndodhi në të vërtetë është e një rëndësie të madhe. Sipas një versioni të kësaj historie, kur Muhamedi dyshoi se Beni Kurajdha po tradhtonte, ai u ofroi atyre mundësinë për të pranuar islamin, por ata refuzuan.
Kështu, fisi Beni Kurajza u rrethua derisa u dorëzuan. Në atë moment, ata iu dorëzuan ish rabinit të një fisi tjetër çifut, Beni Kanjuka. Duke qenë se ky fis çifut ka qenë dikur aleat i fisit Eus në Medinë (një ndër fiset kryesore në Jethrib para migrimit të Profetit), fati i Beni Kurajdha iu besua liderit të fisit Eus, Sa‘d, djalit të Ma‘udh. Sa‘d vendosi që Benu Kurajdha do të trajtohej ashpër- dhe sipas ligjit të Përtëritjes 20:12. Gjegjësisht, burrat e fisit do të vriteshin, ndërsa gratë dhe fëmijët e tyre do të plaçkiteshin.
Nëse një gjë e tillë do të kishte ndodhur në të vërtetë, atëherë kjo përfaqëson një kujtesë të ashpër të trashëgimisë biblike dhe asaj arabe kur vjen puna për tu përballur me mposhtjen në një periudhë para Konventës së Gjenevës apo nocionit tonë modern të të drejtave të njeriut. Dhe me siguri shërben si një ngjarje e diskutueshme që është paraqitur nga ata myslimanët dhe çifutët (dhe për fat të keq, ata të krishterët!) të cilët duan të tregojnë një tension thelbësor mes islamit dhe fesë çifute- apo mes myslimanëve dhe çifutëve. Dikush mjaft natyrshëm mund të tregojë rastet e panumërta ku myslimanët dhe çifutët në fakt kanë jetuar krah për krah njëri- tjetrit në paqe dhe në harmoni, megjithatë fuqia simbolike e këtyre ngjarjeve nuk mund thjesht të hidhet poshtë.
Dijetarët e rëndësishëm në këtë fushë kanë dyshuar mbi vërtetësinë e kësaj ngjarjeje për disa arsye. Në Kur‘an nuk ka shenja që Ithtarët e Librit (çifutët dhe të krishterët) të mund të trajtohen në një mënyrë të tillë kaq të tmerrshme. Më e rëndësishmja, nëse Muhamedi do të kishte miratuar këtë trajtim të tmerrshëm, pëlqimi i tij do të kishte mbart peshën e superioritetit për myslimanët e mëvonshëm. Nëse në të vërtetë një masakër e madhe çifutësh do të ndodhte me miratimin e Profetit, ne do të prisnim të gjenim referenca të mjaftueshme në traditën e lashtë ligjore- por në fakt nuk gjejmë. Kjo ka bërë që disa nga dijetarët e hershëm të islamit, si Uael N.Arafat, të konkludonin se kjo ngjarje përfaqëson një trillim të mëvonshëm, jo nga koha e Muhamedit (s.a.s), por i përket disa shekujve më vonë, kur në fakt ekzistonte një tension mes myslimanëve dhe disa cifutëve.
Është e vështirë të flasësh me siguri në lidhje me këtë çështje, pra ndoshta gjëja më e mirë që mund të bëjmë është- krahas pranimit të sikletit të thellë në lidhje me çfarëdo të ketë ndodhur- është t‘u themi myslimanëve para modern: Zoti e di më së miri (Allahu a‘lam). Ka situata rreth vërtetësisë së të cilave nuk mund të jemi të sigurte, por Zoti e di se çfarë ka ndodhur në të vërtetë. Për më tepër, është një pohim mbi dijen e Zotit rreth ngjarjes, jo mbi dënimin hyjnor për atë ngjarje.
Ndoshta përfundimi më i matur është arritur nga Gordon Newby, historiani kryesor i çifutëve të Arabisë, i cili thotë, ndërsa kanë ekzistuar disa tensione të rëndësishme mes myslimanëve dhe hebrenjve, politika themelore e Muhamedit (s.a.s) nuk ka qenë ani-çifute, duke qenë se shumë çifutë kanë qëndruar në Medinë dhe rajonet përreth.
Çështja themelore mesa duket kishte një besnikëri politike: a ishin fiset çifute në thelb besnikë ndaj komunitetit të Muhamedit (s.a.s)- dhe ndaj kushtetutës së tyre politike me atë komunitet- apo ishin aleatë me paganët e Mekës?